Juryrapport Stimuleringsprijs Zilveren Kracht 2008
Datum uitreiking 20 november 2008

Aanleiding
Zo lang mogelijk je kennis, kunde en levenservaring inzetten. Dat is de beste manier om gezond en vitaal ouder te worden.

Ook de samenleving vaart er wel bij als senioren hun talenten blijven inzetten. Zilveren Kracht, een landelijke campagne die in Overijssel door SENtrum en SVWO is overgenomen met ondersteuning van de Provincie Overijssel, wil (vrijwilligers)organisaties helpen om maatschappelijke inzet van senioren te stimuleren. Dit doen we o.a. met de uitreiking van de Stimuleringsprijs Zilveren Kracht Overijssel, in 2008 voor de tweede, en laatste, keer.

Tegelijkertijd laat de Stimuleringsprijs Zilveren Kracht de talenten en kracht van senioren zien. De initiatieven die zij nemen en waaruit hun maatschappelijke betrokkenheid blijkt, is van grote waarde.

Achtergrond

Geconstateerd kan worden dat door de vergrijzing er steeds meer senioren zijn die beschikken over veel kennis en ervaring die ze hebben opgedaan in hun leven en hun loopbaan. Juist deze kennis en ervaring kunnen zij uitstekend benutten als vrijwilliger, waarmee het vrijwilligerswerk impulsen krijgt.

Tegelijkertijd is de trend dat de vrijwillige inzet van senioren in toenemende mate moet concurreren met zorgtaken in familieverband (opvang kleinkinderen), door zelfgekozen vrijetijdsbesteding als reizen en hobby’s, en de maatschappelijke druk om langer door te werken. Een spagaat, waar vrijwilligersorganisaties steeds duidelijker mee te maken krijgen. (En niet alleen omdat de oudere vrijwilliger kritischer wordt; voor jongeren geldt hetzelfde.) Door in te spelen op de veranderende wensen en mogelijkheden van de oudere vrijwilliger, rekening te houden met hun talenten en levenservaring, is de kans groot dat vrijwilligersorganisaties uit de spagaat komen en stevig op de been blijven.

Opzet prijs
Met een open inschrijfronde en via actieve werving heeft SENtrum heeft in het voorjaar en de zomer van 2008 initiatieven opgespoord die overeenstemmen met de criteria van de Zilveren Krachtgedachte. De criteria luiden:

-
Het initiatief is door senioren genomen

-
Het is gericht op het vergroten van de lokale sociale samenhang

-
Een van de uitgangspunten betreft gezamenlijk belang (dus collectief, niet op individueel niveau)

-
Er wordt gebruik gemaakt van de lokale mogelijkheden

-
Er wordt een appel gedaan op kwaliteiten, ervaringen, kennis van senioren

-
Er is een (project)plan in de maak dan wel beschikbaar waarin doel, werkwijze, financiering transparant staan vermeld

-
Vernieuwend/ stimulerend

In de zoektochtheeft SENtrum uitvoerig gesproken met de achterban van de ouderenbonden en zijn Stichtingen welzijn Ouderen in Overijssel benaderd. Samen met inzendingen n.a.v. de de advertentiecampagne, heeft dit geresulteerd in de aanmelding van 16 initiatieven (zie bijlage 1 voor het overzicht).

De jurering van de prijs is vervolgens onder auspiciën van SVWO uitgevoerd.


De jury
Om een keuze te kunnen maken uit de inzendingen is een jury gevormd.
Deze bestond uit:
- de heer Ben Vinke, directeur SWO Zwolle

- de heer Jan Jacob de Groot, bestuurslid SENtrum

- Mevr. Hennie van ’t Riet-Kruizinga, directeur SVWO en tevens juryvoorzitter.

De inzendingen
De ingezonden initiatieven laten in al hun diversiteit een belangrijke overeenkomst zien. In alle gevallen zijn senioren namelijk enorm betrokken bij de uitvoering. Zij zijn de spil, zetten zich met hart en ziel in en gaan door het vuur voor hún activiteit.

Een andere belangrijke overeenkomst is hierbij dat ze vooral door het vuur gaan voor de mensen die bij de activiteit betrokken zijn. Of het nou gaat om

·
de bezoekers van de Soos, het Proathuus, de Herberg in de Kerk, boerderij Struunk, de Hangplek voor Ouderen;

·
de deelnemers aan het tochtje met de Heideslak, de Leeskringen of ‘Graag Gedaan’

·
degenen die plezier hebben van het Seniorenorkest, het scholenproject van de Gehandicaptenraad Deventer, of Maatje op Maat

·
het realiseren van een wens waarmee het leven van senioren veraangenaamd wordt, zoals Buspunt en ‘Almelo aan de Bosporus’

de motivatie van de betrokken seniore vrijwilligers ligt vooral in het geven van zin aan het leven van anderen. Dat zij hun eigen talent daarbij kunnen inzetten en verder ontwikkelen, is ‘mooi meegenomen’.


De prijzen
De jury moest een keuze maken en bepalen wie in aanmerking zou komen voor de prijzen één, twee en drie. Daarbij zijn alle inzendingen getoetst aan de eerder genoemde criteria. Om het karakter van de Stimuleringsprijs recht te doen, is zorgvuldig gekeken of:

·
het initiatief een prikkel uitdeelt, een goed voorbeeld geeft van de Zilveren Kracht-gedachte.

·
de inbreng van senioren gewaarborgd is: krijgen senioren ruimte voor eigen initiatieven binnen het project? Hebben zij aan de wieg gestaan van het initiatief?

Ook is de omvang/ het belang van het initiatief meegenomen, in de zin van

·
bereikt het initiatief veel mensen

·
wat voegt het toe aan het totale aanbod van diensten en producten

·
dient het een maatschappelijk belang.

Aan de hand hiervan plus de criteria, is elk initiatief van punten voorzien.

De winnaars

De derde prijs: ‘ Maatje Op Maat’

Seniore vrijwilligers van Maatje op Maat bieden ondersteuning aan probleemleerlingen (in spe). Een Maatje is een oud-medewerker van Landstede of een oud-medewerker uit het bedrijfsleven, die een leerling vrijwillig ondersteunt.

Er zijn nu zo’n 50 maatjes, afkomstig uit verschillende bedrijven en isntellingen, waarvan 45 ouder dan 60 zijn. De inbreng van deze vrijwilligers is groot. Hun kwaliteiten en levenservaring staan centraal, waarmee het project wordt gevuld en aangevuld. Zo is er een handboek in de maak, opgesteld door o.a. een Maatje met journalistieke achtergrond, en is op initiatief van de maatjes de doelgroep voor het project uitgebreid, van allochtone naar ook autochtone leerlingen.

De inbreng van eigen talente en de zorgvuldigheid waarmee de Maatjes uitgenodigd worden om hun levenservaring in te zetten, plus het maatschappelijke belang van het project, hebben de jury ertoe doen besluiten om dit project de derde prijs toe te kennen.

De tweede prijs: Overijssels Senioren Orkest

Ook al heeft dit orkest een lange traditie, het plezier en de inzet van de senioren zelf is een actueel voorbeeld voor Zilveren Kracht. Dat zij zich zonder subsidie overeind weten te houden is eveens een voorbeeld van modern ondernemersschap. Dit orkest speelt bij voorkeur in verzorgingshuizen, verpleeghuizen en instellingen voor mensen met een verstandelijke beperking. De jury kent dit orkest de tweede prijs toe om daarmee uit te dragen hoe belangrijk het is om als senior te doen waar je hart ligt mét oog voor maatschappelijke noden

De eerste prijs: ‘Almelo aan de Bosporus’

Allochtone ouderen uit Almelo hebben het initiatief genomen om een mediterrane woonomgeving in Almelo te ontwikkelen. Deze woonomgeving bestaat uit voorzieningen die zijn afgestemd op hun behoeftes : specifieke winkeltjes; zorg op maat; kinderen (met hun gezin) in de buurt om hand-en-spandiensten te verrichten. Er zijn 100 Turkse ouderen betrokken bij het initiatief, en er is vanuit het hele land gereageerd door belangstellenden die zich, na het lezen van een artikel in de Volkskrant en de NRC, graag willen aansluiten. Ook al ligt het initiatief bij Turkse ouderen, andere etnische groeperingen zijn welkom en het is denkbaar dat ook autochtone ouderen zich er thuis gaan voelen.

Met een architect zijn woonwensen geïnventariseerd om een aanvraag voor gemeentelijke aanloopsubsidie te kunnen doen. De initiatiefgroep is in afwachting van een gesprek met de wethouder om de voortgang te kunnen bespreken.

De TU Enschede is betrokken voor bouwtechnische kennis en het verzorgen van procesbegeleiding om emoties/gevoelens over het wonen in een dergelijk verpleeghuis, om te zetten in tastbare woonwensen. Met het ‘Kasteelschap’ een samenwerkingsovereenomst gesloten,bestaande uit inzet van deskundigheid en meeliften op het concept.

De jury vindt dit een prachtig voorbeeld van Zilveren Kracht: een groep ouderen is erin geslaagd om op eigen kracht een wens ‘van en voor senioren’ een stap verder te brengen en in een concreet plan te gieten. Dit plan is wervend en haalbaar genoeg om er anderen enthousiast voor te krijgen. Niet alleen toekomstige bewoners, maar ook partijen die voor de uitvoering nodig, geloven in de haalbaarheid ervan.

Het spreekt de jury aan dat een groep ouderen die tot de eerste generatie allochtonen in Nederland behoort, eigen-wijs genoeg is om op te komen voor de eigen behoeftes en (woon)wensen. Dat zij geen ‘Turks getto’ willen stichten, maar uitdrukkelijk iets toe willen voegen aan de Almelose woonomgeving, waar autochtonen ook welkom zijn, laat volgens de jury zien dat de initiatiefgroep niet gesloten is, maar open staat voor invloeden vanuit de lokale samenleving.

Van soortgelijke voorbeelden elders in het land weten we dat de initiatiefnemers een lange adem zullen moeten hebben voordat de eerste steen gelegd kan worden. Wij wensen hen daarbij veel succes, plezier en Zilveren Kracht!

Zwolle, november 2008

Jury Stimuleringsprijs Zilveren Kracht

Bijlage 1 Overzicht van aanmeldingen

1
Hangplek v oor ouderen, Delden

2
Klussendienst voor zelfstandig wonende senioren en jonge mensen met een beperking, Goor

3
Soos van het Rode Kruis, Goor

4
Praathuis, Vollenhove

5
Heideslak, Goor

6
Overijssels Senioren Orkest, Hengelo

7
Kerk als herberg, Giethoorn

8
Maatje op Maat, Zwolle

9
Handwerkclub H. Johannes Vianneykerk, Deventer

10
Servicedienst Maatwerk ‘Graag gedaan’, Nijverdal

11
Almelo aan de Bosporus, Almelo

12
Oudheidkamer Boerderij Struunk, Raalte

13
Collectie oude wasmachines, Ijsselmuiden

14
Quiltclub ‘Het steekje los’, Zwolle (ingetrokken)

15
Buspunt, Zwartsluis e.o.

16
Scholenproject Gehandicaptenraad Deventer

17
Senia Literair, Olst