Juryrapport Stimuleringsprijs Zilveren Kracht 2008
Datum uitreiking 20 november 2008
Aanleiding
Zo lang mogelijk je kennis, kunde en levenservaring inzetten. Dat is de beste manier om gezond en vitaal ouder te worden.
Ook
de samenleving vaart er wel bij als senioren hun talenten blijven
inzetten. Zilveren Kracht, een landelijke campagne die in Overijssel
door SENtrum en SVWO is overgenomen met ondersteuning van de Provincie
Overijssel, wil (vrijwilligers)organisaties helpen om maatschappelijke
inzet van senioren te stimuleren. Dit doen we o.a. met de uitreiking
van de Stimuleringsprijs Zilveren Kracht Overijssel, in 2008 voor de
tweede, en laatste, keer.
Tegelijkertijd laat de
Stimuleringsprijs Zilveren Kracht de talenten en kracht van senioren
zien. De initiatieven die zij nemen en waaruit hun maatschappelijke
betrokkenheid blijkt, is van grote waarde.
Achtergrond
Geconstateerd
kan worden dat door de vergrijzing er steeds meer senioren zijn die
beschikken over veel kennis en ervaring die ze hebben opgedaan in hun
leven en hun loopbaan. Juist deze kennis en ervaring kunnen zij
uitstekend benutten als vrijwilliger, waarmee het vrijwilligerswerk
impulsen krijgt.
Tegelijkertijd is de trend dat de vrijwillige
inzet van senioren in toenemende mate moet concurreren met zorgtaken in
familieverband (opvang kleinkinderen), door zelfgekozen
vrijetijdsbesteding als reizen en hobby’s, en de maatschappelijke druk
om langer door te werken. Een spagaat, waar vrijwilligersorganisaties
steeds duidelijker mee te maken krijgen. (En niet alleen omdat de
oudere vrijwilliger kritischer wordt; voor jongeren geldt hetzelfde.)
Door in te spelen op de veranderende wensen en mogelijkheden van de
oudere vrijwilliger, rekening te houden met hun talenten en
levenservaring, is de kans groot dat vrijwilligersorganisaties uit de
spagaat komen en stevig op de been blijven.
Opzet prijs
Met
een open inschrijfronde en via actieve werving heeft SENtrum heeft in
het voorjaar en de zomer van 2008 initiatieven opgespoord die
overeenstemmen met de criteria van de Zilveren Krachtgedachte. De
criteria luiden:
-
Het initiatief is door senioren genomen
-
Het is gericht op het vergroten van de lokale sociale samenhang
-
Een van de uitgangspunten betreft gezamenlijk belang (dus collectief, niet op individueel niveau)
-
Er wordt gebruik gemaakt van de lokale mogelijkheden
-
Er wordt een appel gedaan op kwaliteiten, ervaringen, kennis van senioren
-
Er is een (project)plan in de maak dan wel beschikbaar waarin doel, werkwijze, financiering transparant staan vermeld
-
Vernieuwend/ stimulerend
In
de zoektochtheeft SENtrum uitvoerig gesproken met de achterban van de
ouderenbonden en zijn Stichtingen welzijn Ouderen in Overijssel
benaderd. Samen met inzendingen n.a.v. de de advertentiecampagne, heeft
dit geresulteerd in de aanmelding van 16 initiatieven (zie bijlage 1
voor het overzicht).
De jurering van de prijs is vervolgens onder auspiciën van SVWO uitgevoerd.
De jury
Om een keuze te kunnen maken uit de inzendingen is een jury gevormd.
Deze bestond uit:
- de heer Ben Vinke, directeur SWO Zwolle
- de heer Jan Jacob de Groot, bestuurslid SENtrum
- Mevr. Hennie van ’t Riet-Kruizinga, directeur SVWO en tevens juryvoorzitter.
De inzendingen
De
ingezonden initiatieven laten in al hun diversiteit een belangrijke
overeenkomst zien. In alle gevallen zijn senioren namelijk enorm
betrokken bij de uitvoering. Zij zijn de spil, zetten zich met hart en
ziel in en gaan door het vuur voor hún activiteit.
Een andere
belangrijke overeenkomst is hierbij dat ze vooral door het vuur gaan
voor de mensen die bij de activiteit betrokken zijn. Of het nou gaat om
·
de bezoekers van de Soos, het Proathuus, de Herberg in de Kerk, boerderij Struunk, de Hangplek voor Ouderen;
·
de deelnemers aan het tochtje met de Heideslak, de Leeskringen of ‘Graag Gedaan’
·
degenen die plezier hebben van het Seniorenorkest, het scholenproject van de Gehandicaptenraad Deventer, of Maatje op Maat
·
het realiseren van een wens waarmee het leven van senioren veraangenaamd wordt, zoals Buspunt en ‘Almelo aan de Bosporus’
de
motivatie van de betrokken seniore vrijwilligers ligt vooral in het
geven van zin aan het leven van anderen. Dat zij hun eigen talent
daarbij kunnen inzetten en verder ontwikkelen, is ‘mooi meegenomen’.
De prijzen
De
jury moest een keuze maken en bepalen wie in aanmerking zou komen voor
de prijzen één, twee en drie. Daarbij zijn alle inzendingen getoetst
aan de eerder genoemde criteria. Om het karakter van de
Stimuleringsprijs recht te doen, is zorgvuldig gekeken of:
·
het initiatief een prikkel uitdeelt, een goed voorbeeld geeft van de Zilveren Kracht-gedachte.
·
de
inbreng van senioren gewaarborgd is: krijgen senioren ruimte voor eigen
initiatieven binnen het project? Hebben zij aan de wieg gestaan van het
initiatief?
Ook is de omvang/ het belang van het initiatief meegenomen, in de zin van
·
bereikt het initiatief veel mensen
·
wat voegt het toe aan het totale aanbod van diensten en producten
·
dient het een maatschappelijk belang.
Aan de hand hiervan plus de criteria, is elk initiatief van punten voorzien.
De winnaars
De derde prijs: ‘ Maatje Op Maat’
Seniore
vrijwilligers van Maatje op Maat bieden ondersteuning aan
probleemleerlingen (in spe). Een Maatje is een oud-medewerker van
Landstede of een oud-medewerker uit het bedrijfsleven, die een leerling
vrijwillig ondersteunt.
Er zijn nu zo’n 50 maatjes, afkomstig
uit verschillende bedrijven en isntellingen, waarvan 45 ouder dan 60
zijn. De inbreng van deze vrijwilligers is groot. Hun kwaliteiten en
levenservaring staan centraal, waarmee het project wordt gevuld en
aangevuld. Zo is er een handboek in de maak, opgesteld door o.a. een
Maatje met journalistieke achtergrond, en is op initiatief van de
maatjes de doelgroep voor het project uitgebreid, van allochtone naar
ook autochtone leerlingen.
De inbreng van eigen talente en de
zorgvuldigheid waarmee de Maatjes uitgenodigd worden om hun
levenservaring in te zetten, plus het maatschappelijke belang van het
project, hebben de jury ertoe doen besluiten om dit project de derde
prijs toe te kennen.
De tweede prijs: Overijssels Senioren Orkest
Ook
al heeft dit orkest een lange traditie, het plezier en de inzet van de
senioren zelf is een actueel voorbeeld voor Zilveren Kracht. Dat zij
zich zonder subsidie overeind weten te houden is eveens een voorbeeld
van modern ondernemersschap. Dit orkest speelt bij voorkeur in
verzorgingshuizen, verpleeghuizen en instellingen voor mensen met een
verstandelijke beperking. De jury kent dit orkest de tweede prijs toe
om daarmee uit te dragen hoe belangrijk het is om als senior te doen
waar je hart ligt mét oog voor maatschappelijke noden
De eerste prijs: ‘Almelo aan de Bosporus’
Allochtone
ouderen uit Almelo hebben het initiatief genomen om een mediterrane
woonomgeving in Almelo te ontwikkelen. Deze woonomgeving bestaat uit
voorzieningen die zijn afgestemd op hun behoeftes : specifieke
winkeltjes; zorg op maat; kinderen (met hun gezin) in de buurt om
hand-en-spandiensten te verrichten. Er zijn 100 Turkse ouderen
betrokken bij het initiatief, en er is vanuit het hele land gereageerd
door belangstellenden die zich, na het lezen van een artikel in de
Volkskrant en de NRC, graag willen aansluiten. Ook al ligt het
initiatief bij Turkse ouderen, andere etnische groeperingen zijn welkom
en het is denkbaar dat ook autochtone ouderen zich er thuis gaan voelen.
Met
een architect zijn woonwensen geïnventariseerd om een aanvraag voor
gemeentelijke aanloopsubsidie te kunnen doen. De initiatiefgroep is in
afwachting van een gesprek met de wethouder om de voortgang te kunnen
bespreken.
De TU Enschede is betrokken voor bouwtechnische
kennis en het verzorgen van procesbegeleiding om emoties/gevoelens over
het wonen in een dergelijk verpleeghuis, om te zetten in tastbare
woonwensen. Met het ‘Kasteelschap’ een samenwerkingsovereenomst
gesloten,bestaande uit inzet van deskundigheid en meeliften op het
concept.
De jury vindt dit een prachtig voorbeeld van Zilveren
Kracht: een groep ouderen is erin geslaagd om op eigen kracht een wens
‘van en voor senioren’ een stap verder te brengen en in een concreet
plan te gieten. Dit plan is wervend en haalbaar genoeg om er anderen
enthousiast voor te krijgen. Niet alleen toekomstige bewoners, maar ook
partijen die voor de uitvoering nodig, geloven in de haalbaarheid ervan.
Het
spreekt de jury aan dat een groep ouderen die tot de eerste generatie
allochtonen in Nederland behoort, eigen-wijs genoeg is om op te komen
voor de eigen behoeftes en (woon)wensen. Dat zij geen ‘Turks getto’
willen stichten, maar uitdrukkelijk iets toe willen voegen aan de
Almelose woonomgeving, waar autochtonen ook welkom zijn, laat volgens
de jury zien dat de initiatiefgroep niet gesloten is, maar open staat
voor invloeden vanuit de lokale samenleving.
Van soortgelijke
voorbeelden elders in het land weten we dat de initiatiefnemers een
lange adem zullen moeten hebben voordat de eerste steen gelegd kan
worden. Wij wensen hen daarbij veel succes, plezier en Zilveren Kracht!
Zwolle, november 2008
Jury Stimuleringsprijs Zilveren Kracht
Bijlage 1 Overzicht van aanmeldingen
1
Hangplek v oor ouderen, Delden
2
Klussendienst voor zelfstandig wonende senioren en jonge mensen met een beperking, Goor
3
Soos van het Rode Kruis, Goor
4
Praathuis, Vollenhove
5
Heideslak, Goor
6
Overijssels Senioren Orkest, Hengelo
7
Kerk als herberg, Giethoorn
8
Maatje op Maat, Zwolle
9
Handwerkclub H. Johannes Vianneykerk, Deventer
10
Servicedienst Maatwerk ‘Graag gedaan’, Nijverdal
11
Almelo aan de Bosporus, Almelo
12
Oudheidkamer Boerderij Struunk, Raalte
13
Collectie oude wasmachines, Ijsselmuiden
14
Quiltclub ‘Het steekje los’, Zwolle (ingetrokken)
15
Buspunt, Zwartsluis e.o.
16
Scholenproject Gehandicaptenraad Deventer
17
Senia Literair, Olst